Grafika a prawo autorskie – rodzaje licencji

• 17 lipca, 2013
• Artykuły, Porady

W obecnych czasach Internet jest wciąż rosnącą górą informacji i multimediów. Do sieci każdego dnia, każdej sekundy, na całym świecie, wrzucane są pliki tekstowe, dźwiękowe i graficzne. Miliony ludzi korzystają z nich każdego dnia, powielając je i edytując, często zapominając o ich autorze czy twórcy. Jak więc np. taki autor pliku graficznego, fotografii ma ustrzec się przed innymi osobami, które potrafią wykorzystać jego dzieło do swoich celów, komercyjnych czy niekomercyjnych? Sposobem na to są licencje, czyli umowy na korzystanie z własności.

Do najpopularniejszych licencji zaliczamy:

• Creative Commons, organizacja non-profit, której celem jest połączenie ochrony praw autorskich z możliwością swobodnego korzystania z twórczości innych osób. Licencja CC poprawia przepływ informacji, a twórczość objęta tą licencją może być wykorzystywana przez wszystkich użytkowników. Nie jest wymagana zgoda autora na udostępnienie. Creative Commons używa hasła „Pewne prawa zastrzeżone”, co znaczy, że właściciel praw autorskich ma ochronę, jednak w tym samym czasie z jego prac można dowolnie korzystać.
• Royalty free (wolne od tantiem) jest kolejną licencją form intelektualnych. Polega ona na tym, że licencjobiorca wnosi jednorazową opłatę licencjodawcy i dzięki temu otrzymuje prawo do używania jego własności intelektualnej, nie musząc ponosić żadnych dodatkowych opłat związanych z każdorazowym użyciem ów własności. Tą licencję najczęściej stosuje się do zdjęć i muzyki.
• Copyleft jest licencją pozwalającą na modyfikację własności intelektualnej i dalszą redystrybucje na takich samych warunkach. Prawa autorskie są przypisywane danej pracy, jednak dozwolone jest kopiowanie, modyfikowanie i przesyłanie pod takim warunkiem, że wcześniej zmodyfikowana bądź udostępniona twórczość powinna także mieć licencję copyleft.
• Copyright, czyli prawa autorskie. W Polsce reguluje je Ustawa z dnia 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych z późniejszymi zmianami. Jej zadaniem jest ochrona interesów twórców i wydawców przed utratą przez nich chociażby zysków wynikających z udostępniania np. utworów.
• Fair Use, czyli dozwolony użytek. Licencja ta pozwala na korzystanie z twórczości intelektualnej bez wymaganej zgody jej autora, o ile ta twórczość była już rozpowszechniona. Zasady te reguluje ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
• Public domain, czyli domena publiczna, pozwalająca na na korzystanie z twórczości bez ograniczeń.