Typografia – podstawy
Mircea Turcan, flickr
Typografia to termin, który ma wiele znaczeń. W ten sposób można określić zarówno technikę wypukłego druku jak też drukarnię. Jednak termin ten w tych znaczeniach nie jest już tak często stosowany i obecnie wykorzystuje się go opisania zasad opracowywania materiałów tekstowych w drukowanych następnie publikacjach, takich jak książki, gazety, czasopisma itp. W węższym znaczeniu może on także oznaczać ogólne zasady tworzenia wygodnych w użyciu czcionek.
Czym jest typografia?
Typografia jest obecnie jedną z najczęściej pomijanych a zarazem najbardziej obecnych w naszym życiu sztuką. Większość trafiających do nas informacji, przekazywana jest za pomocą pisma, składającego się z liter. Dlatego też odpowiednie ich zaprojektowanie, umiejscowienie i nadanie im właściwego kształtu, tak aby były one jak najbardziej czytelne, jest bardzo ważne. Typografia posługuje się głównie literami drukowanymi, dlatego też jest obecna w każdym aspekcie naszego życia. Od gazet i ulotek, poprzez znaki z nazwami ulic, aż do stron internetowych, gdzie również spełnia ona taką samą rolę jak w materiałach drukowanych. Typografia określa najbardziej optymalny kształt liter, ich proporcje, wielkość oraz odległość między nimi wszystko to składa się na ogólny krój pisma. Oprócz tego istotnymi elementami, które należy brać pod uwagę są także rodzaj materiału na jakim ma być wydrukowana lub wyświetlona treść. W przypadku ekranów telewizyjnych lub komputerowych w użyciu występował termin „typowizja” jednak nie zyskał on popularności, dlatego też w tych przypadkach nadal używania się słowa „typografia”
Podstawy typografii
Typografia wypracowała kilka pojęć, które są używane do określania poszczególnych symboli lub znaczeń, co znacznie ułatwia pracę. Podstawowe i najważniejsze z nich to:
- Litera czyli graficzny kształt, który odpowiada danej głosce w określonym języku. Litery dzielą się zarówno na samogłoski i spółgłoski, a ich pełen komplet ustawiony w odpowiedniej kolejności tworzy alfabet.
- Liternictwo to pojęcie określające sztukę zajmująca się działalnością artystyczną i projektową, polegającą na tworzeniu krojów pism, a także projektowaniu różnego rodzaju szyldów, znaków itp. Jest to pojęcie szersze niż typografia, jednak jest z nią ściśle związane.
- Grafem jest podstawowy zarys kształtu, charakterystyczny dla danej litery.
- Fonem jest głoską, która zostaje przedstawiona graficznie przez grafem.
- Znak diakrytyczny to znak będący rozszerzeniem podstawowych liter alfabetu łacińskiego. Najczęściej przyjmuje on postać kropki, kreski lub ogonka dołączonych do danej litery. Dzięki temu możliwe staje się właściwe jej odczytanie.
Ogólne zasady typograficzne
Typografia, jak każda sztuka posiada kilka najistotniejszych zasad, których znajomość gwarantuje przygotowanie zadowalającej formy tekstu. Każdy tekst trafiający do projektanta jest dostosowywany do wymagań czytelników pod względem wygody odczytania informacji. Dlatego też projektant musi posiadać dużą wiedze na temat technicznego redagowania tekstów, czyli adjustacji oraz technik drukarskich, eye trackingu i zasad dobrej czytelności. Każdy zadiustowany tekst powinien zawierać cztery podstawowe parametry takie jak: krój pisma, stopien pisma i interlinię, szerokość składu oraz jego rodzaj. Oprócz tego powinien on zawierać także odpowiednio szerokie marginesy. Każdy z elementów jest zależny od siebie i dlatego muszą być one idealnie zgrane, aby tekst wyglądał estetycznie.
Przygotowanie projektu do druku
Przygotowaniu publikacji do druku towarzyszy również praca DTP, czyli tzw. Desktop Publishing. Pojęcie te określa całość działań mających na celu zapewnienie, aby wydrukowany projekt był zgodny z oczekiwaniami. Obecnie większość pracy jest wykonywana na komputerze. Przy użyciu programów takich jak Adobe InDesign, który jest najbardziej zaawansowanym i wszechstronnym narzędziem, do tego typu czynności. Mniej skomplikowane projekty mogą być przygotowywane przy użyciu programu Corel Draw. Ponadto należy pamiętać o tym aby pracować używając modelu barw CMYK, najbardziej odpowiadającego barwom farb drukarskich.